YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARIN PROBLEMLERİNİ AZALTMADA KULLANILABİLECEK TEKNİKLER
Davranış problemlerini azaltmak için izlenecek bir teknik her çocukta olumlu sonuç vermeyebilir veya çocuğun bir problem davranışı için olumsuz sonuç verebilir.
PROBLEM DAVRANIŞI İHMAL ETME (HİÇ BİR TEPKİ GÖSTERMEME)
Problemin azaltılmasında en etkili tekniklerden birisidir. Çocuğun problemi olarak belirlenen davranışı ortaya çıktığında yetişkinin çocukla herhangi bir ilişki kurmadan o davranış karşısında tepkisiz kalmasıdır. Başlangıçta bu teknik çocuğun problem davranışının artmasına sebep olabilir ancak yetişkinin tutarlığı devam ettiği sürece davranış azalacak hatta zamanla yok olacaktır.
ARA VERME: Çocuğu belirli bir süre bulunduğu ortam içerisinde ya da bulunduğu ortamı dışında bırakarak ödülden uzaklaştırmadır. Böyle bir uygulamada çocuk olumsuz davranışı göstermediğinde hoşlandığı ortama dönebileceği ve ödüllendirileceğini öğrenecektir. Bu uygulamada süre 2-5 dakika arasında değişebilir ancak sürenin 5 dakikayı geçmemesi önemlidir.
ÖDÜLÜ GERİ ÇEKME: Herhangi bir sırada çocuğun yaptığı olumsuz davranışa karşı yapılan etkinliğe ara vererek bir süre tepkisiz kalınmasıdır. Bu durumda çocuk bir süre hoşlandığı etkinliği yapmayacak, olumsuz davranışı düzelttiğinde etkinliğe devam edebileceğini öğrenecektir.
Bozuk davranışı terk edip düzgün bir davranışa yönelmesi için çocuğa teşvik edici ödüller verme; sevdiği yiyecek veya hoşlandığı bir etkinlik çocuk için ödül niteliğinde olabilir. Problem davranışa neden olan çevre şartlarını ortadan kaldırma veya düzenleme yapmak gerekir. Çocuğun başka yeteneklerini geliştirmesine yardımcı olunmalıdır. Böylece çocuk değişik aktivitelerle ilgilenecek veya insanlarla daha kolay iletişim kurabilecek, dolayısıyla problem davranışı bırakabilecektir.
Nurgül ÇİFTÇİ | Özel Eğitim Öğretmeni – Dil ve Konuşma Bozuklukları Uzmanı