İçeriğe geç

Otistik Özellik Gösteren Çocuklarda İletişim

Otistik özellik gösteren ve belli düzeyde konuşma becerilerine sahip bireylerde, genellikle sözel iletişim becerileri, sözel olmayan iletişim becerilerinden daha geridir. Büyük bölümünde sözlü iletişim becerilerinde gecikmeler olur. Normal dil gelişiminde alıcı dil daha önce gelişir.

Otistik özellik gösteren bireylerin çoğunda fonolojik (sessel) ve sentaktik(söz dizimsel) gelişim yavaştır. Sözcükleri tipik anlamlarıyla kullanmada sorunlar görülür. Konuşma becerilerinde yetersiz olan bireylerde ekolali (papağan konuşması) yaygındır. Duyduğu sözcükleri tekrar ederler. Otistik özellik gösteren asperger sendromunda akıcı konuşma becerisine sahip olanlara rastlanabilir. Ancak yine de karşılıklı konuşmada zorlanırlar.

Otistik özellik gösteren bireylerde kullanılan farklı terapi yöntemleri ile iletişim becerilerini desteklemede olumlu sonuçlar elde edilebilmektedir. Ancak bu yöntemler hakkında mutlaka bir uzmandan destek alınarak uygulanmalıdır. Ayrıca eğitimde kullanılan bazı tekniklerin de iletişim becerileri kazandırmada etkili olduğu görülmüştür.

Örnekle :
1-FIRSAT ÖĞRETİMİ: Egitim masa başında değil yapılandırılmış oyun ortamında yapılmaktadır. Fırsat öğretimi denemelerinde, çocuğun bir pekiştireç elde etmek için başlattığı iletişim girişimi, uygulamacının bu girişimi kabulü ve daha üst düzeyde bir iletişimsel davranış istemesiyle devam eder. Bir üst düzeye ulaşıldığında birey talep ettiği pekistirece ulaşır. Ve bu şekilde iletişimsel davranış mümkün olan en üst düzeye çıkarılır. Yapılan araştırmalara göre en çok basari ve kalıcılık sağlayan yöntemlerden birisidir.

2-TEMEL TEPKI ÖĞRETİMİ: Otistik özellik gösteren bireylerin güdülenme ve çoklu uyaranlara dikkati yöneltme becerilerini arttırmaya çalışmaktır. iletişim girişiminde bulunma, etkinlik seçme, pekistireç seçme ve kendi kendini yönetme davranışlarını hedef alır. Uygulanan bireylerde yüz ifadelerini kullanmada, göz kontağı kurma süresinde, jestleri kullanmada, ses yüksekliği, konu sürdürme becerilerinde önemli gelişmelere yol açmıştır.

3-RESIM DEĞİŞ-TOKUSUNA DAYALI ÖĞRETİMİ: Alternatif bir iletişim yöntemidir. Çocuk klasörden resim seçip uygulayıcıya vererek istediği nesne veya pekistirece ulaşmak amacıyla iletişimi başlatır. Giderek resimleri ayırt etmeye veya birden fazla resmi kullanarak cümle kurmaya başlar. Araştırmalar bu yöntemin kendiliğinden konuşma ve taklitte artış, ortalama sözce uzunluğunda artış, sosyal iletişim davranışlarında artış, davranış sorunlarında azalma sağladığını göstermiştir.

Otistik özellik gösteren bireylerde iletişim becerilerini desteklemek için:

  • Güdüleyici ortamlar hazırlayın
  • İletişimsel fırsatlar yaratın
  • Gereksiz sorular sormaktan kaçının
  • Çocuğun yaptıklarıyla ilgili yorumlarda bulunun
  • Konuşurken abartılı jest ve mimikler kullanın
  • Model olun (-ta,ta /-evet tavuk, yine söyle)
  • Kısa ve anlaşılır konusun
  • Sohbete katılmayı ödüllendirin
  • Göz kontağı kurun
  • Etkileşimi eğlenceli hale getirin.